Om maar gelijk even met de deur in huis te vallen : Pitch Correction is de reden waarom artiesten als T-Pain, Cher, Shakira, Britney Spears, One Direction en tal van andere artiesten groot zijn geworden of zijn gebleven. Oké, het is misschien een openingszin met een minder positieve toon dan je van ons gewend bent, maar we hebben je aandacht en er zit zeker een (grote) kern van waarheid in. 😉 Vanaf nu dan even wat subtieler. Er is in principe niets mis met de hierboven genoemde artiesten, over smaak valt namelijk niet te twisten, maar ze hebben allemaal 1 ding gemeen : ze maken allemaal gebruik van Pitch Correction.
Allereerst : Wat is Pitch?
Pitch is de toonhoogte van een noot die wordt gezongen door een persoon of wordt gespeeld door een instrument. De Pitch bestaat uit 3 belangrijke onderdelen :
1. De attack (de aanzet van de noot)
2. De sustained body (het aanhouden van de noot). Hier vind je ook de vibrato (trilling) in de noot.
3. De tail (het afronden van de noot)
Bij een goede / getrainde vocalist is het vaak alleen nodig om de sustained body van de noot te editen.
Oké, up next.
Wat is Pitch Correction?
Pitch Correction is een techniek waarbij de pitch (toonhoogte) wordt gecorrigeerd. Haha, shocking he? 😉
Wanneer een noot, die wordt gezongen door een persoon of gespeeld wordt door een instrument, onzuiver (vals / dissonant) is, kan je er met Pitch Correction voor zorgen dat deze noot toch zuiver gaat klinken. Er zijn maar weinig artiesten die vocaal gezien zo goed zijn dat ze helemaal geen Pitch Correction nodig hebben. Een valse noot kan heel afleidend werken en kan zelfs complete carrières van artiesten verpesten, als ze deze valse noot voor bijvoorbeeld een publiek van 10.000 man uitkrijsen. Het is dus duidelijk dat wij als muziekliefhebbers niet graag naar valse noten luisteren. Niet live tijdens een concert en ook niet op CD, MP3, YouTube of Stream. Thank God for Pitch Correction!
Hoe pas je Pitch Correction toe in de studio?
Pitch Correction als tool.
Situatie 1. Je buurman vraagt of hij bij jou in je studio een song kan opnemen, want hij denkt dat hij de nieuwe Marco Borsato is. Helaas is dat niet het geval en je merkt tot je spijt dat hij behoorlijk vals in je microfoon staat te zingen. Als producer denk je aan het eindproduct en ook in dit geval wil je je buurman (en de mensen die naar zijn muziek moeten luisteren) niet teleurstellen met de ene na de andere valse noot. In deze situatie kun je er voor kiezen om Pitch Correction toe te passen op alle noten die hij zingt. Je zet dan je Pitch Correction plugin (bijvoorbeeld “Auto-Tune” of “Pitch Correct” van Cubase) als insert op het kanaal van de zang. Je kunt vervolgens instellen hoe de plugin precies reageert op de noten die binnenkomen. Zo kun je bij de Pitch Correct plugin van Cubase met de Speed-knop instellen hoe snel de noot moet worden “rechtgetrokken” (zuiver worden gemaakt). Met de Tolerance-knop stel je in hoeveel van het originele / onzuivere signaal je toelaat, voordat de daadwerkelijke correction plaatsvindt. De exacte instellingen van deze knoppen zijn per opname verschillend, maar de fine-tuning hiervan is heel belangrijk om een natuurlijke Pitch Correction toe te passen. Je kunt in de meeste Pitch Correction-tools ook aangeven in welke toonsoort de song staat, zodat de tool beter weet welke noten er “zouden moeten worden gezongen”. In sommige tools kun je ook nog de Vibrato van de zang minder maken, let hierbij op dat je dit niet teveel doet. Anders gaat het heel onnatuurlijk klinken en dat is in dit voorbeeld niet het doel. 😉
Extra Tip : Zet tijdens de opname de Pitch Correction-tool bij een minder goede zanger / zangeres gelijk als insert op het kanaal, zoals hierboven omschreven. Op deze manier klinkt de opname meteen zuiverder en dat kan voor de zanger/zangeres zeer motiverend werken, omdat ze ineens een stuk zuiverder klinken.
Situatie 2. Je hebt in je studio een melodie opgenomen met een hele goede zanger. De emotie is goed, maar er zijn een paar kleine stukjes/noten die wat zuiverder kunnen. Het gaat dus in dit geval niet over alle noten. Je kunt voor deze situatie een tool als Melodyne gebruiken, waarbij je o.a. de pitch van elke noot apart kan aanpassen tot in het kleinste detail. Het verschil met Situatie 1 is dus dat je niet wilt dat elke noot wordt aangepast, maar enkel een paar noten. Melodyne gebruik je dan ook niet als insert plugin, maar vaak als standalone (apart) softwareprogramma. Hierbij sla je de vocal bijvoorbeeld op als een .wav-bestand en open je deze vervolgens in Melodyne, waar je de noten gaat editen. Na het editen sla je deze nieuwe versie weer op als .wav en open je deze in je DAW. Het kan soms een omslachtig proces zijn, maar het resultaat is vaak de moeite waard! Overigens is er ook een plugin versie van Melodyne en een tool van Cubase genaamd VariAudio om deze vorm van Pitch Correction realtime toe te passen.
Pitch Correction als effect.
We zijn nu beland bij de afdeling Pitch Correction à la T-Pain en Cher. Zij hebben in een bepaalde periode de Autotune / Robot-sound groot en hip gemaakt door deze overduidelijk toe te passen op vrijwel al hun vocals. Hieronder een tweetal voorbeelden van de echte Auto-Tune sound :
Hoe bereik je deze Auto-Tune sound?
In wezen kun je dit bereiken met tools van verschillende merken / fabrikanten.
De belangrijkste instellingen zijn :
– Zet het type correction op “Alt / Tenor”
– Stel de juiste toonsoort in. “Buy U A Drank” van T-Pain staat bijvoorbeeld in Bb mineur (B-flat minor).
– Zet de “Retune Speed”-knop op z’n snelst.
Als je dit hebt gedaan, ben je eigenlijk zo goed als klaar met de instellingen. Je zou de robot-sound kunnen versterken door er andere effecten op te gooien. Denk bijvoorbeeld aan het toevoegen van een Phaser of Flanger.
Extra Tip : Bij het bereiken van de echte Auto-Tune sound kan het vaak goed werken als je minder zuiver inzingt dan je waarschijnlijk zou kunnen. Klinkt raar he? Maar let op : wanneer je een onzuivere noot inzingt, moet de Pitch Correction-tool aan de slag. Als je een hele zuivere noot inzingt, hoeft de tool bijna niets te doen. Dus als je voor de echte Auto-Tune sound gaat, geeft het onzuiver inzingen vaak een beter eindresultaat.
Oké, je weet nu hoe je een slechte vocalist goed of “minder slecht” kan laten klinken, hoe je een goede vocalist beter kan laten klinken en hoe je de autotune / robot-sound krijgt. Nu kun je het zelf gaan toepassen, maar let goed op! Er is een verschil tussen vals, zuiver, spat-zuiver en robotachtig. Muziek gaat om emotie en daarbij kan een noot die net niet precies zuiver is veel meer emotionele lading overbrengen dan wanneer deze noot 100% zuiver is. Je kunt ook stellen : een zangpartij waarbij alle noten helemaal recht (spat-zuiver) zijn en waarbij geen vibrato in de noten meer over is, klinkt vaak volledig emotieloos. Dat is natuurlijk niet wat je wilt! Het is dus zaak dat je een goede balans vindt tussen slechte, redelijke, goede en emotieloze noten. Ook hier is het een kwestie van experimenteren en leren.
Tijdens de cursus “Digital Music Producer” leer je hoe je Pitch Correction toepast en uiteraard nog VEEL meer.
Meer info over de cursus “Digital Music Producer”
